از دردِ مشترک ناشنوایان تا خبرهای خوش برای آنها

در حالی‌که هفته جهانی ناشنوایان امسال با شعار «تاکید مجدد بر حقوق انسانی ناشنوایان» نام‌گذاری شده، انجمن‌های فعال در حوزه ناشنوایان معتقدند که جامعه ناشنوایان در کشور با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند و باید برای رفع این مشکلات اقدام شود، اما انتقاد مشترک همه این انجمن‌ها به یک موضوع ختم می‌شود و آن :«بی‌توجهی جامعه نسبت به ناشنوایان» است.

به گزارش ایسنا، ۲۳ تا ۲۹ سپتامبر به عنوان هفته جهانی ناشنوایان نامگذاری شده است که این هفته در سال ۲۰۲۰ با شعار «تاکید مجدد بر حقوق انسانی ناشنوایان» همراه است.

اما بر اساس آخرین آمارهایی که در سال ۹۸ اعلام شده، بیش از ۵ درصد و حدود ۴۶۶ میلیون نفر در سراسر جهان از نعمت شنوایی محروم هستند و ۳۴ میلیون نفر از این تعداد را کودکان شامل می‌شوند. تخمین زده می‌شود تا سال ۲۰۵۰، بیش از ۹۰۰ میلیون نفر دچار کم‌شنوایی ناتوان‌کننده شوند.

به گفته مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران نیز در ایران ۱۲۰ هزار نفر دچار ناشنوایی هستند که از خدمات سازمان بهزیستی استفاده می‌کنند. همچنین محمد اجل‌لوئیان- مدیرعامل بنیاد خیریه شنوایی بخشش و فوق تخصص گوش نیز با اشاره به اینکه از ۱.۵ میلیون جمعیت مولود کشور یک در هزار نفر ناشنوا هستند، تصریح کرد: سالانه به طور متوسط ۱۵۰۰ ناشنوای جدید به جمعیت کشور اضافه می‌شوند.

آمارهای مطرح شده از ناشنوایی در دنیا نشان از این دارد که ناشنوایان بخش قابل توجهی از جامعه را تشکیل می‌دهند، اما در حال حاضر این قشر از جامعه با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند به طوریکه انجمن‌های فعال حوزه ناشنوایان نسبت به این مشکلات ابراز نگرانی کرده‌اند.

یکی از انتقاداتی که نسبت به وضعیت ناشنوایان در جامعه وجود دارد از سوی مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران مطرح می‌شود که در صحبت‌های خود به قطع شدن سهمیه باتری سمعک، پشت نوبتی‌های کاشت حلزون، مشکلات دانش‌آموزان ناشنوا در استفاده از شبکه شاد و بی‌توجهی صدا و سیما به ناشنوایان اشاره کرده است.

علی‌همت محمودنژاد- مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه زبان اشاره باید به عنوان یک زبان بین‌المللی و رسمی در کشور پذیرفته شود، تصریح کرد: ناشنوایی یکی از سخت‌ترین نوع معلولیت‌ها در جهان است، این درحالیست که این نوع معلولیت، معلولیتی ناملموس و پنهان است که تا زمانی که افراد با ناشنوایان روبه‌رو نشوند نمی‌توانند مشکلات آنها را درک کنند.

وی ادامه داد: در واقع زمانی که فردی از توانایی شنیداری برخوردار نباشد، زبان در او در حد کمال تشکیل نمی‌شود و به همین علت گفتار هم دچار اختلال می‌شود و زمانی که گفتار و زبان به طور کامل شکل نگیرد قدرت عالی تفکر ایجاد نخواهد شد و زمانی که قدرت عالی تفکر ایجاد نشود، فرد به شدت در مواجه با معماهای جهان اطراف دچار مشکل و آسیب می‌شود؛ به همین دلیل است که در میان ناشنوایان ایران شاید کمتر از ۱۰۰ ناشنوا، دارای مدرک دکترای تخصصی وجود نداشته باشند، این موضوع به دلیل عدم برقراری صحیح ارتباط افراد شنوا با ناشنوایان و نبود وسایل کمک توانبخشی مدرن مطابق با نیازهای آنان در کشور است.

سهمیه باتری سمعک ناشنوایان در سه سال اخیر قطع شده است

محمودنژاد با بیان اینکه براساس آمارهای سال ۲۰۲۰ حدود ۸۰ میلیون نفر ناشنوا هستند و در ایران نیز ۱۲۰ هزار نفر دچار ناشنوایی هستند که از خدمات سازمان بهزیستی استفاده می‌کنند، از سازمان بهزیستی خواست تا سهمیه باتری سمعک ناشنوایان را که در سه سال اخیر قطع شده است را احیا کند.

به گفته وی، در حال حاضر هر ناشنوا ماهانه حداقل نیازمند یک ورق باتری سمعک است، این درحالیست که هم‌اکنون قیمت هر ورق باتری از هزار تومان به ۳۰ هزارتومان افزایش یافته و ناشنوایان باید سالیانه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزارتومان برای خرید باتری سمعک هزینه کنند.

 دو میلیون دلار ارزی که برای واردات سمعک ناشنوایان تخصیص یافته، کجاست؟

مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران در ادامه سخنانش به تحریم‌ها و تاثیر آن بر قیمت سمعک اشاره و تصریح کرد: تحریم‌ها و افزایش قیمت سمعک نیز مشکلاتی برای ناشنوایان ایجاد کرده است، در همین راستا سوالم از وزارت بهداشت و افرادی که ادعا می‌کنند در حال خدمت به جامعه معلولان هستند این است که ارزهایی که باید برای واردات سمعک ناشنوایان تخصیص یابد، کجا هزینه شده است؟. دو میلیون دلار ارز برای واردات سمعک ناشنوایان تخصیص یافته است، به چه دلیل باید ارزهایی که برای واردات وسایل توانبخشی معلولان تخصیص یافته، مورد سوء استفاده قرار گیرد؟ در حال حاضر معلولان کشور برای تهیه وسایل توانبخشی در مضیقه هستند.

انتقاد به وزارت بهداشت برای کم‌کاری در کاهش پشت نوبتی عمل کاشت حلزون

محمودنژاد با اشاره به اینکه در حال حاضر قیمت عمل کاشت حلزون در کشور با کمک دولت حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون هزینه‌بر است، اما افرادی که عمل کاشت حلزون انجام ندهند طی عمر خود بیش از ۲۰۰ میلیون تومان هزینه بر جامعه و خانواده دارند، اظهار کرد: چرا باید برای عمل کاشت حلزون پشت نوبتی در کشور وجود داشته باشد؟ سازمان‌های جهانی اعلام کرده‌اند که جمهوری اسلامی ایران در زمینه تجهیزات توانبخشی و پزشکی در تحریم نیست، پس چرا وزارت بهداشت اقدامات لازم را برای اینکه در زمینه کاشت حلزون پشت نوبتی وجود نداشته باشد، انجام نمی‌دهد؟

خبر خوش برای ناشنوایان

البته با وجود این مشکلات مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران این خبر خوش را به ناشنوایان داده است که خدمات گفتار درمانی و تربیت شنیداری از هفته گذشته تحت پوشش بیمه قرار گرفته است و از این پس افرادی که نیازمند خدمات گفتار درمانی و تربیت شنیداری هستند می‌توانند از این خدمات استفاده کنند.

مشکلات دانش‌آموزان ناشنوا در استفاده از شبکه شاد

وی در ادامه این گفت‌وگو به مشکلات ناشنوایان در دوران کرونا اشاره کرد و با بیان اینکه شیوع ویروس کرونا تغییرات زیادی در سبک زندگی معلولان ایجاد کرد و همین تغییر سبک برای آنها هزینه‌ها و مشکلاتی را به همراه داشته است، یادآور شد: در حال حاضر یکی از مشکلات دانش‌آموزان ناشنوا موضوع شبکه آموزشی شاد است. در شرایط عادی دانش‌آموزان ناشنوا می‌توانستند از طریق لب‌خوانی صحبت‌های معلمان را متوجه شوند، اما در این شرایط ناشنوایان به سختی می‌توانند از طریق موبایل گفته‌های معلم را لب‌خوانی کنند. از طرفی دیگر نیز حس شنیداری که از طریق سمعک به گوش ناشنوا می‌رسد با صدایی که از طریق موبایل به گوش می‌رسد بسیار متفاوت است.

چرا برنامه‌های صدا و سیما زیرنویس ندارد؟

مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران در ادامه به بی‌توجهی صدا و سیما نسبت به ناشنوایان انتقاد کرد و گفت: صدا و سیما موظف است که شرایطی فراهم آورد تا تمامی برنامه‌های سیما برای ناشنوایان قابل درک باشد، همچنین باید سریال‌ شبکه‌های سیما به طور مکرر دارای زیرنویس باشد، حال سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا سریال‌های که تهیه می‌شوند با هزینه بیت‌المال تهیه شده است یا خیر؟ آیا ناشنوایان عضو جامعه هستند یا خیر؟.

وی ادامه داد: ستادی تحت عنوان مناسب‌سازی در کشور وجود دارد که یکی از اعضای اصلی این ستاد صدا و سیماست و در این راستا وظیفه صدا و سیما این است که برنامه‌های ویژه افراد دارای معلولیت را تولید کند.

محمودنژاد همچنین به دیگر مشکلات ناشنوایان و بی‌توجهی سازمان‌های مختلف نسبت به این قشر اشاره کرد و افزود: اورژانس در کشور ما برای ناشنوایان مفهومی ندارد. چرا آتش‌نشانی، پلیس ۱۱۰، ۱۳۷ شهرداری و ۱۱۸ اپلیکیشن‌هایی را طراحی و به جامعه معرفی نمی‌کنند تا ناشنوایان بتوانند از آنها استفاده کنند؟ اگر خانه یک ناشنوا دچار آتش‌سوزی شود، او باید چه کار کند؟ ۱۱۰ نیز عامل پیگیری شکایت مردم است؛ فرد ناشنوا نمی‌تواند به ۱۱۰ زنگ بزند، پس باید به چه کسی شکایت کند؟.

کیوان قلخانی ، مدیرعامل انجمن کم شنوایان آوا نیز که در حوزه کودکان کم‌شنوا و خانواده‌هایشان فعالیت می‌کند، به مسائلی همچون اجباری شدن غربالگری شنوایی کودکان، بی‌توجهی صدا و سیما نسبت به ناشنوایان و مشکلات دانش‌آموزان ناشنوا و کم شنوا تاکید دارد.

پیشنهادی قانونی برای اجباری شدن غربالگری شنوایی کودکان

وی در ابتدای گفت‌وگوی خود با ایسنا، با اشاره به نیازهای کودکان کم‌شنوا و ناشنوا اظهار کرد: تشخیص و مداخله زودهنگام در درمان کودکان ناشنوا یکی از موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد و لازم است قانونی اجباری برای این منظور تصویب شود تا همه کودکان مورد غربالگری شنوایی قرار گیرند، در این راستا نیز انجمن نامه درخواست پیشنهاد این قانون را در اول مهرماه به مجلس ارائه داده است.

قلخانی همچنین یکی از مشکلات افراد ناشنوا را بی‌توجهی صدا و سیما نسبت به ناشنوایان و استفاده نکردن مترجم در برنامه‌ها عنوان کرد و گفت: در بسیاری از برنامه‌های صدا و سیما نه از مترجمان زبان اشاره استفاده شده و نه این برنامه‌ها دارای زیرنویس است؛ به طور کلی صدا و سیما چه برای برنامه‌های آموزشی و چه سایر برنامه‌ها هیچ توجهی به ناشنوایان نکرده است و تنها تعداد معدودی از برنامه‌ها دارای زیرنویس یا مترجم هستند که این تنها نشانه رفع مسئولیت کردن آنهاست.

بی‌توجهی رسانه‌ها به کودکان کم شنوا و ناشنوا آنها را دچار مشکلات روحی و روانی می‌کند

وی ادامه داد: کودک ناشنوایی بوده که مدتی پای یکی از مستندهای تلویزیونی نشسته بوده اما به دلیل اینکه نتوانسته محتوای مستند را درک کند، بعد از مدتی جمع خانواده را ترک کرده و به اتاقش رفته است؛ باید توجه کرد که شاید ناشنوایی معلولیت ساده‌ای تلقی شود، اما بی‌توجهی رسانه‌ها به کودکان کم شنوا و ناشنوا آنها را دچار مشکلات روحی و روانی می‌کند.

قلخانی افزود: البته انجمن کم‌شنوایان آوا مکاتباتی را از گذشته با صدا و سیما و سازمان بهزیستی داشته اما متاسفانه پاسخی دراین باره دریافت نشده است اما طی چند روز گذشته با کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز مکاتباتی داشتیم و امیدواریم که در روز جهانی ناشنوایان اقدامی صورت گیرد و مسئولان به کودکان ناشنوا توجه کنند.

مشکلات دانش‌آموزان ناشنوا

مدیرعامل انجمن کم شنوایان آوا در ادامه به مشکلات دانش‌آموزان ناشنوا و کم شنوا در استفاده از شبکه‌ آموزشی شاد اشاره کرد و یادآور شد: برخی از برنامه‌های شاد در قالب برنامه‌های تصویری و برخی در قالب برنامه‌های صوتی است؛ کودکان ناشنوا می‌توانند از برنامه‌هایی که به صورت تصویری هستند استفاده کنند، اما اغلب فعالیت‌های آموزشی به صورت صوتی است و متاسفانه کودکان در این زمینه دچار مشکلاتی هستند؛ برای رفع این مشکل خانواده‌های این کودکان مجبور به خرید دستگاه‌های جانبی شده‌اند.

وی با اشاره به مشکلات کودکان ناشنوا در استفاده از برنامه‌های آموزشی تلویزیون نیز گفت: برای رفع مشکلات کودکان ناشنوا به صورت مکتوب از سازمان استثنایی کل آموزش و پرورش درخواست کردیم تا کلاس‌های درس مدرسه تلویزیونی برای ناشنوایان قابل فهم و دارای زیرنویس باشد اما هنوز پاسخی دریافت نشده است.

قلخانی بیان کرد: یکی دیگر از مشکلات دانش‌آموزان ناشنوا این است که شیوه نامه آیین نامه تلفیقی- فراگیر به صورت کامل در مدارس اجرا نمی‌شود؛ براساس این شیوه‌نامه باید معلمانی از مدارس استثنایی از مدارس عادی بازدید ‌کنند که طی این بازدید وضعیت کودکان ناشنوا را با معلمان و مدیران و دانش‌آموزان مدارس در میان می‌گذارند تا دانش‌آموزان مدارس عادی با این دسته از کودکان آشنا شوند، اما متاسفانه شیوه‌نامه آیین نامه تلفیقی_ فراگیر به طور کامل و به ویژه در مدارس غیردولتی اجرا نمی‌شود. از سوی دیگر نیز کلاس‌های جبرانی برای دانش‌آموزان کم شنوا که به مدارس عادی می‌روند نیز تشکیل نمی‌شود. در همین راستا خانواده‌های دارای دانش‌آموزان کم شنوا یا ناشنوا خواهان اجرای کامل این شیوه نامه هستند و از سازمان آموزش و پرورش استثنایی آن را پیگیری خواهند کرد.

افزایش قیمت سمعک و به دنبال آن ناامیدی خانواده‌های دارای فرزندان ناشنوا

وی همچنین به افزایش قیمت سمعک و کمبود برخی از سمعک‌های خارجی در بازار اشاره کرد و یادآور شد: در حال حاضر به دلیل افزایش قیمت ارز، قیمت بسیاری از سمعک‌ها افزایش یافته و برخی از سمعک‌ها نیز در ایران موجود نیست و همین موضوع بسیاری از خانواده‌ها را ناامید کرده است.

قلخانی ادامه داد: در گذشته سمعک‌ها با ارز دولتی وارد کشور می‌شد اما ظاهرا این ارز دولتی برای خرید سمعک‌های خارجی قطع شده و خانواده‌های دارای افراد ناشنوا که در گذشته سمعک‌ را با قیمت حدود ۱۵ میلیون تومان خریداری می‌کردند اکنون نه تنها نمی‌توانند این نوع سمعک‌ها را از ایران خریداری کنند بلکه قیمت خرید آن از خارج از کشور نیز بسیار بالا است.

همکاری جامعه ناشنوایان با برخی از سینماها

پرهام فتاحی، عضو هیات مدیره انجمن احیای شنوایی نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه مشکل شنوایی در دنیا به چند دسته (ناشنوایی مطلق، کم شنوایی و افرادی که از طریق کاشت حلزون می‌توانند شنوایی خود را به دست بیاورند) تقسیم می‌شوند، اظهار کرد: یکی از مشکلات ناشنوایان در جامعه این است مشکلات آنها جدی گرفته نمی‌شود. این افراد مطالباتی برای استفاده از رسانه‌های جمعی دارند تا بتوانند از طریق زیرنویس و یا زبان اشاره از برنامه‌ها استفاده کنند، البته در این زمینه جامعه ناشنوایان با برخی از سینماها همکاری کرده تا فیلم‌هایی که نمایش داده می‌شوند نیز دارای زیرنویس و قابل فهم برای ناشنوایان باشد.

وی همچنین درباره اختلاف نظرهایی که ناشنوایان نسبت به زبان اشاره با یکدیگر دارند، توضیح داد و گفت: در ایران در نوع ساختار و محاوره و نگارش دستور زبانِ زبان اشاره اختلاف نظرهایی وجود دارد که امیدواریم با جمع‌بندی و تدوین ساختاری واحد و هماهنگ به یک استاندارد شاخص مورد قبول واحد بین ناشنوایان دست یابیم تا بتوان در حوزه‌های ارتباطی تلویزیون و سینما، ارتباط مترجم برای همگان مورد قبول واقع شود.

خبر خوش دیگری برای ناشنوایان؛ طراحی اپلیکیشن اولین رسانه رادیو و تلویزیون اینترنتی آنلاین

فتاحی در ادامه با اشاره به اقدامات این انجمن، برای رفع مشکلات ناشنوایان در دسترسی به برنامه‌های تلویزیونی گفت: انجمن برحسب وظیفه اجتماعی خود، اپلیکیشنی را برای ناشنوایان طراحی کرده است؛ این اپلیکیشن اولین رسانه خصوصی در حوزه بهداشت و سلامت جامعه است که قرار است به صورت ملی و بین‌المللی از آن رونمایی شود. این اپلیکیشن صدای رسانه‌ای از طرف تمامی سمن‌های ملی در ایران است و طرف قراردادهای آن شبکه پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر، مرکز بهزیستی نگهداری از معلولان و بنیاد خیریه همیاران و انجمن احیای شنوایی ایران هستند.

وی با بیان اینکه ایده اولیه طراحی و اجرا و توسعه این اپلیکشین توسط انجمن احیای شنوایی ارائه شده است، گفت: در این اپلیکشین قرار است تمامی برنامه‌های صدا و سیما به صورت زنده بر روی سرور اپلیکیشن قرار ‌گیرد که با قرار گرفتن تصویر یک یا دو مترجم زبان اشاره روی برنامه‌ها، ناشنوایان بتوانند برنامه‌های صدا و سیما را به صورت اینترنتی با رابط زبان اشاره تماشا کنند. برخی سرورها رایگان و برخی دیگر از سرورها نیز نیم بها هستند.در واقع این اپلیکیشن اولین رسانه رادیو و تلویزیون اینترنتی آنلاین تخصصی در حوزه بهداشت و سلامت جامعه به طور مشترک برای  ناشنوایان و عامه مردم است.

عضو هیات مدیره انجمن احیای شنوایی همچنین در پاسخ به سوالی درباره برنامه‌های آموزشی آموزش و پرورش در این اپلیکیشن توضیح داد: باید در این راستا با آموزش و پرورش مذاکره کنیم اما فعلا با این وزارتخانه وارد مذاکره نشده‌ایم، اگر بتوانیم فاز اول این برنامه را با موفقیت اجرا کنیم، شاید در فاز دوم نیز وارد این حوزه شویم تا آموزش‌های استاندارد آموزش و پرورش را نیز در این اپلیکیشن ارائه دهیم و پلی ارتباطی بین شبکه‌ها ایجاد شود.

فتاحی با بیان اینکه این اپلیکشین به صورت کاربر محور است، اعلام کرد به دلیل مشکلات اقتصادی و شیوع ویروس کرونا رونمایی از این اپلیکشین تاحدودی با تاخیر مواجه شده است، اما تا پایان آذرماه از این اپلیکیشن رونمایی خواهد شد.

وی همچنین با اشاره به مشکلات ناشنوایان در دسترسی به خدمات عمومی نیز بیان کرد: در حال حاضر در عصر دیجیتال قرار داریم و می‌توان با استفاده از تکنولوژی خدماتی به ناشنوایان ارائه داد تا آنها بتوانند از این طریق ارتباط خود را در فضاهای عمومی مانند مترو، اتوبوس، تاکسی، سینما، مراکز خرید و… با جامعه برقرار کنند.

عضو هیات مدیره انجمن احیای شنوایی یکی دیگر از مشکلات ناشنوایان و کم شنوایان به دنبال افزایش قیمت‌ها و مشکلات ارز و تخصیص ارز را، افزایش قیمت باتری سمعک‌ها عنوان کرد و افزود: در حال حاضر هر ورق باتری بیش از  ۳۰ هزار تومان قیمت دارد و این درحالیست که هر کم شنوا هر دو روز یک بار نیازمند تعویض باتری سمعک خود است.

منبع: خبرگزاری ایسنا

۱۳۹۹/۰۷/۰۸