چشم و گوشمان را به روی ناشنوا نبندیم!

حضور رابط ناشنوایان در صداوسیما و همچنین مراکز حقوقی و قضایی و درمانی، جزو نیازها و درخواست‌های به حق ناشنوایان است؛ درخواست و نیازی که این روزها آن‌طور که باید و شاید در رسانه‌ ملی جدی گرفته نمی‌شود.

به گزارش ایسنا، امروز خبر راه‌اندازی شبکه تلویزیونی ناشنوایان در رسانه‌ها منتشر شد و البته برخلاف انتظار، متولی امر صداوسیما نیست؛ بلکه تلویزیونی خصوصی تصمیم می‌گیرد پنجمین شبکه اختصاصی خود را به ناشنوایان اختصاص دهد و نام شبکه را هم «اشاره» بگذارد.

سید مرتضی خاتمی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اسفند ماه سال ۹۶ اعلام کرد که بیش از یک میلیون و دویست هزار نفر ناشنوا در کشور وجود دارد و از آنجا که ممکن است، از هر هزار تولد زنده، چهار نفر مبتلا به ناشنوایی باشند، پس سالانه ۷ هزار نفر به این رقم اضافه می‌شود.

این عدد شاید تاکیدی باشد بر ضرورت توجه بیشتر به این قشر و از آنجا که افت شنوایی بر جوانب متعددی از زندگی از جمله موفقیت‌های تحصیلی و شغلی و ارتباطات بین فردی و اجتماعی و نیز بر سلامت روان و حتی سلامت جسمی فرد مبتلا اثر می‌گذارد، لذا می‌توان به آن به عنوان چیزی فراتر از یک بیماری نگاه کرد.

در این بین صداوسیما با برنامه‌هایی که به رابط ناشنوایان مجهز است، می‌تواند قدم‌هایی اساسی را در رفع مشکلات بردارد؛ قدم‌هایی که در مقطعی جدی‌ و محکم‌ برداشته شدند، اما به مرور سست‌ و سست‌تر شدند.

این در حالی است که اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های آسیا و اقیانوسیه (ABU) و همچنین اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های اروپا (EBU) بر استفاده از رابط ناشنوایان و زیرنویس در تلویزیون‌های دولتی تاکید دارند و از نگاه این تشکل‌های رسانه‌ای توجه به این بخش از برنامه‌های تلویزیون و نهادینه کردن آن، از اهمیت بالایی برخودار است.

تلویزیون ایران در مقطعی از پیشتازان این امر در بین کشورهای همسایه بود و حتی شبکه تهران در دوره‌ای، دیالوگ‌های تمام آثار نمایشی خود را به صورت زیرنویس برای بینندگان ناشنوا قابل دریافت کرد. در مقطعی هم برنامه «به خانه برمی‌گردیم» و اخبار ساعت ۱۸ و ۳۰ دقیقه با رابط ناشنوایان پخش می‌شد. جالب اینکه ویژه‌برنامه بازی‌های آسیایی جواد خیابانی هم سال ۹۳ با رابط ناشنوایان روی آنتن شبکه ورزش رفت. اما به مرور این توجه ویژه به فراموشی سپرده شد؛ به نحوی که در حال حاضر بسیاری از شبکه‌های سراسری صداوسیما، حتی یک برنامه هم با رابط ناشنوایان ندارند! و برخی شبکه‌ها هم رابط ناشنوا را به بخش‌های خبری خود محدود کرده‌اند.

البته در اتفاقی قابل تامل سال گذشته تلاش‌هایی در رادیو سلامت برای ارتباط بیشتر با ناشنوایان انجام شد و از تولید و پخش برنامه‌ای خبر دادند که مخاطبان ناشنوا و کم‌شنوا از طریق اینترنت و سایت رادیو سلامت، می‌توانستند از محتوای آن باخبر شوند. یا برخی سریال‌های پرمخاطب مانند «شهرزاد» با رابط ناشنوایان از طریق شبکه نمایش خانگی عرضه شدند، اما این اتفاقات از طرفی مقطعی بودند و از سوی دیگر در چارچوب ثابت و مدونی قرار نمی‌گرفتند.

در همین حال، مسوول کارگروه ناشنوایان سازمان بهزیستی کشور از تلاش این سازمان برای برگشت رابط ناشنوایان به برنامه‌ها خبر می‌دهد.

رضا غلامی سلطان مرادی اردیبهشت ماه امسال با تاکید بر لزوم حضور رابط ناشنوا در صداوسیمای کشوری و استانی و درخواست ناشنوایان در این زمینه گفته است: «مکاتباتی با سیما داشتیم که در بخش‌هایی موفق شدیم و به طور مثال زیرنویس در شبکه خبر به صورت آنلاین وجود دارد. اما در برخی شبکه‌ها هنوز موفق نشده‌ایم که درخواست ناشنوایان را محقق کنیم. زیرنویس اخبارهای سراسری و برخی فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی از درخواست‌های ناشنوایان است که امید می‌رود در این زمینه با صداوسیما تفاهم‌نامه‌ای منعقد کنیم.»

او می‌گوید: برای احقاق حقوق ناشنوایان، از یک سو به اعتبارات کافی و از سوی دیگر به همت همه جامعه از جمله صداوسیما نیاز داریم.

اما در شرایطی که به نظر می‌رسد قشر ناشنوا و کم‌شنوا از جایگاه چندان محکمی در صداوسیما برخودار نیستند، یک تلویزیون اینترنتی خصوصی با اعلام راه‌اندازی کانالی برای ناشنوایان، قصد دارد بگوید به این «قشر عزیز و مظلوم» (برگرفته از صحبت‌های مدیر تلویزیون اینترنتی آریو) توجهی ویژه‌ نشان می‌دهد؛ رویکردی که شاید انتظار می‌رفت، خیلی زودتر از این‌ها در صداوسیمای خودمان تحقق می‌یافت و در کنار شبکه‌های متعددی که راه‌اندازی شدند، حداقل ساعاتی از آنتن یک شبکه به صورت رایگان به ناشنوایان و کم‌شنوایان اختصاص داده می‌شد.

منبع: خبرگزاری ایسنا

۱۳۹۸/۰۴/۲۵